هند از مشارکت در بیانیه ۱۴ ژوئن خودداری کرد. وزارت امور خارجه هند روشن کرد که «هند در بحث‌های مربوط به بیانیه فوق‌الذکر سازمان همکاری شانگهای مشارکت نداشت.»

همشهری آنلاین – گروه سیاسی: موسسه مطالعات چین مرکاتور در آلمان موسوم به مریکس در گزارشی درباره اجلاسیه بیست و پنجم شانگهای نوشت:

سازمان همکاری شانگهای (SCO) که از زمان تاسیس در سال ۲۰۰۱ به‌عنوان یک انجمن منطقه‌ای برای مسائل امنیتی شکل گرفت، به‌تدریج دامنه فعالیت خود را گسترش داده و به الگویی برای چین و روسیه تبدیل شده تا هماهنگی‌های خود در امور ژئوپلیتیک را نهادینه کنند.

چین و روسیه از نهادهای چندجانبه مانند سازمان همکاری شانگهای برای تقویت هماهنگی استراتژیک خود و ایجاد روایتی جدید برای بازشکل‌دهی نظم جهانی استفاده می‌کنند. اس‌سی‌او (SCO) که در ابتدا بر امنیت مرزی و اقدامات اعتمادسازی بین چین، روسیه، قزاقستان، تاجیکستان و ازبکستان متمرکز بود، اکنون شامل ۱۰ کشور عضو، از جمله ۳ قدرت بزرگ غیرغربی، ۲ کشور ناظر و ۱۴ شریک گفت‌وگو از آسیای جنوب شرقی تا خاورمیانه است. این کشورها در مجموع حدود یک‌چهارم تولید ناخالص داخلی جهانی و ۴۰ درصد جمعیت جهان را نمایندگی می‌کنند.

هدف این سازمان مشروعیت‌بخشی به نفوذ چین و روسیه بر هنجارهای اجتماعی و سیاسی در بخش‌هایی از جهان خارج از نظم مبتنی بر قوانین غربی و ترویج نظمی جایگزین است که در آن قدرت جهانی بین چندین دولت به اشتراک گذاشته شود. در بیانیه مشترکی در جریان سفر شی جین‌پینگ رئیس‌جمهور به مسکو در ماه مه، چین و روسیه طرح کلی چگونگی همراستا کردن تلاش‌های خود را ارائه کردند: «هر ۲ طرف، همراه با سایر کشورهای عضو، به افزایش نفوذ بین‌المللی سازمان همکاری شانگهای ادامه خواهند داد و نقش آن را در ایجاد نظم جهانی چندقطبی مبتنی بر سازمان ملل متحد و پایبندی دقیق به اصول حقوقی بین‌المللی تقویت خواهند کرد.»

با گسترش و افزایش تعاملات خارجی، شانگهای (SCO) به‌عنوان یک پلتفرم چندجانبه غیرغربی به رهبری چین اهمیت یافته است. این سازمان در سال‌های اخیر جهان‌بینی‌ای را ترویج کرده که بر حاکمیت و امنیت تاکید دارد و روایت‌های چینی و روسی مانند جلوگیری از «انقلاب‌های رنگی» (جنبش‌های استقلال‌طلبانه ضدروسیه در اروپای شرقی) یا جلوگیری از «جنگ سرد جدید» (به گفته شی) و «شکل‌دهی به نظم جهانی چندقطبی عادلانه» (به گفته پوتین) را تقویت کرده است. در حالی که روسیه به دلیل جنگ با اوکراین با تحریم‌های غربی مواجه است، شانگهای از طریق اجلاس‌ها و نشست‌های وزارتی بستری دیپلماتیک فراهم کرده که به پکن و مسکو امکان داده تا با کشورهای جنوب جهانی که با روایت‌های ضدغربی و دیدگاه اقتدارگرایانه آن‌ها هم‌راستا هستند، جبهه‌ای مشترک تشکیل دهند.

گسترش تمرکز و وزن سیاسی

سازمان همکاری شانگهای همچنین تمرکز خود را به مسائل جهانی مانند بازسازی افغانستان و ابتکار کمربند و جاده چین گسترش داده و اکنون خواستار تقویت چندقطبی‌گرایی بین‌المللی شده است. این گسترش به سازمان وزن سیاسی به‌عنوان گروهی از کشورهای غیرغربی – جنوب جهانی بخشیده و نشان داده که یک نهاد با ابتکار چین می‌تواند بدون مشارکت غرب به جایگاه سیاسی برجسته‌ای دست یابد و چین را به‌عنوان رهبری در حاکمیت جهانی معرفی کند که قادر به دستیابی به چندقطبی‌گرایی در نظم جهانی است.

تفرقه در منافع و ارزش‌ها

اس‌سی‌او که به‌عنوان پاسخ چین به مهار آمریکا در منطقه هندو-پاسیفیک و پاسخ روسیه به گسترش ناتو دیده می‌شود، به نظر می‌رسد در حال کسب برجستگی ژئوپلیتیک بیشتری است – یک بلوک جدید ضدغربی، اگر نه مخالف غرب. با این حال، این سازمان یک اتحاد نیست و اساس مشترکی از منافع ژئوپلیتیک ندارد. چین و روسیه هماهنگ هستند اما متحد نیستند و در زمینه نفوذ بر آسیای مرکزی منافع متفاوتی دارند. کشورهای آسیای مرکزی باید روابط خود با هر ۲ کشور را متعادل کنند، در حالی که با بازیگران برون‌مرزی مانند اتحادیه اروپا از طریق ابتکار دروازه جهانی این اتحادیه تعامل دارند. هند که در سال ۲۰۱۷ به اس‌سی‌او پیوست، باید تعامل خود با همه قدرت‌های بزرگ – چین، روسیه و غرب – را متعادل کند. هند همچنین عضو گفت‌وگوی امنیتی چهارجانبه به رهبری آمریکا (همراه با استرالیا و ژاپن) است و با چین اختلافات مرزی مداوم دارد. در واقع، تفاوت‌ها بین اعضای سازمان همکاری شانگهای بیش از هماهنگی‌هاست، با وجود ظاهر غیرغربی آن. دعوت به ایجاد نظم جهانی چندقطبی به‌طور جمعی، از منافع ژئوپلیتیک فردی اعضا فراتر نمی‌رود.

علاوه بر فقدان ارزش‌های مشترک و منافع ژئوپلیتیک منسجم، سازمان همکاری شانگهای همچنین هیچ اهرم مشخصی برای اقدام جمعی ندارد. محدودیت‌های آن در پاسخ به حمله اسرائیل به ایران، یکی از اعضای کامل شانگهای، آشکار بود. هنگامی که ایران هدف قرار گرفت، این سازمان ظرفیت چندانی برای اقدام فراتر از صدور فراخوان برای کاهش تنش و محکومیت اسرائیل در ۱۴ ژوئن و ایالات متحده در ۲۳ ژوئن به دلیل حملات نظامی‌شان نداشت. سازمان همکاری شانگهای همچنین موضع واحدی ندارد، زیرا هند از مشارکت در بیانیه ۱۴ ژوئن خودداری کرد. وزارت امور خارجه هند روشن کرد که «هند در بحث‌های مربوط به بیانیه فوق‌الذکر سازمان همکاری شانگهای مشارکت نداشت.»

ساخت روایت ضدغربی مشترک

چین و روسیه در محکوم کردن اسرائیل و غیرمستقیم ایالات متحده در جریان درگیری، موضعی واحد اتخاذ کردند و بر راه‌حل‌های دیپلماتیک تاکید کرده و حملات را به‌عنوان نقض منشور سازمان ملل و تجاوز به حاکمیت ایران انتقاد کردند.

پیام‌رسانی آنها به‌وضوح در بیانیه‌های اس‌سی‌او منعکس شده و نشان‌دهنده تعمیق هماهنگی استراتژیک در لفاظی است که خود را در جایگاه اخلاقی برتر در مقابل استانداردهای دوگانه غرب قرار می‌دهد؛ اینکه غرب روسیه را به دلیل تهاجم به اوکراین بی‌ثبات‌کننده می‌خواند، اما در برابر حمله اسرائیل به ایران سکوت کرده یا حتی آن را تشویق می‌کند. چین و روسیه روایت ضد هژمونیک علیه یکجانبه‌گرایی را پیش می‌برند و از آن برای توجیه چالش‌های خود به نظم بین‌المللی تحت رهبری غرب استفاده می‌کنند.

کد خبر 975138

• علت غیبت رئیس‌جمهوری در عکس یادگاری اجلاس شانگهای چیست؟

• مکانیسم ماشه؛ گلوله‌ واقعی علیه اقتصاد ایران یا تیر مشقی برای جنگ روانی؟ | ایران چگونه کارت‌های خود را رو می‌کند؟ | حقایقی که نمی‌دانید! + فیلم

• مجلس اگر خروج از NPT را تصویب کند نمی‌توانیم مانع شویم

• در دیدار پزشکیان و پوتین چه گذشت؟

• نامه مشترک این سه کشور به سازمان ملل درباره اسنپ‌بک

• پیام عراقچی در پی ترور نخست‌وزیر و مقامات ارشد یمن توسط رژیم اسرائیل

• حضور عارف در سفارت یمن در تهران در پی ترور نخست وزیر و اعضای کابینه این کشور

• پیشنهاد ۳۰۰ میلیون تومانی به آترینا فرهمند رتبه اول کنکور علوم تجربی | حاضر نیستم به دانشگاه‌های تهران بروم | من هم ابتدا وسوسه شدم اما…

• علی‌اف: کریدور زنگزور برای تمام همسایگان دور و نزدیک سودمند است

• نخستین واکنش تلاویو به هدف قرار گرفتن نفتکش متعلق به این رژیم توسط یمنی‌ها

• فروش یک میلیون «لبوبو» در بازار ایران با گردش مالی ۷۰۰ میلیارد تومانی

• آب طالقان به پایتخت رسید؟ | برای چند میلیون تهرانی آب تامین می‌شود؟

• آمریکا صدور ویزا برای دارندگان گذرنامه‌های این کشور را لغو کرد

• مکانیسم ماشه؛ گلوله‌ واقعی علیه اقتصاد ایران یا تیر مشقی برای جنگ روانی؟ | ایران چگونه کارت‌های خود را رو می‌کند؟ | حقایقی که نمی‌دانید! + فیلم

• نخستین واکنش تلاویو به هدف قرار گرفتن نفتکش متعلق به این رژیم توسط یمنی‌ها

• آمریکا صدور ویزا برای دارندگان گذرنامه‌های این کشور را لغو کرد

• پیشنهاد ۳۰۰ میلیون تومانی به آترینا فرهمند رتبه اول کنکور علوم تجربی | حاضر نیستم به دانشگاه‌های تهران بروم | من هم ابتدا وسوسه شدم اما…

• علی‌اف: کریدور زنگزور برای تمام همسایگان دور و نزدیک سودمند است

• برخورد یک دستگاه خودرو با کنسولگری روسیه + ویدئو

• ایران ۳ – ۰ هند؛ دومین پیروزی ایران در کافا | ویدئو

• فروش یک میلیون «لبوبو» در بازار ایران با گردش مالی ۷۰۰ میلیارد تومانی

• آیا کاشت مو دائمی است یا احتمال ریزش مجدد وجود دارد؟ بررسی واقعیت‌ها

• ۸ ورزش برتر برای کاهش وزن، چربی‌سوزی بدون جراحی و دارو!

• اسرائیل دروازه‌های جهنم را به روی خود باز کرد

• در دیدار پزشکیان و پوتین چه گذشت؟

• علی‌اف: کریدور زنگزور برای تمام همسایگان دور و نزدیک سودمند است

• دیدار پوتین و پزشکان در چین | ویدئو