پشت پرده سفر لاریجانی به بیروت چه بود؟

غاده حلاوی، روزنامهنگار لبنانی، در تحلیلی سفر اخیر لاریجانی به لبنان را فراتر از دیدارهای رسمی دانسته و آن را قدرتنمایی دیپلماتیک تهران با پیامهایی برای بازیگران منطقهای و بینالمللی دانسته است.
سویس جهان مشرق- این کارشناس مسائل لبنان در روزنامه اینترنتی "المدن" نوشت: برخلاف آنچه معمول است و برخلاف آنچه دیدارهای فرستادگان خارجی آشکار میکند، هیچیک از مسئولانی که علی لاریجانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، را در لبنان پذیرفتند، هدفی را که او برای آن به لبنان آمده بود یا اساساً محتوای این سفر را اعلام نکردهاند.
در مقابل، آشکار بود که لاریجانی، که پس از عراق به لبنان آمد، در دیدارهای خود با مسئولان، آداب پروتکل را رعایت کرد، هرچند ابعاد سفر او فراتر از مقرها و افراد حاضر در آن رفت و به موازنههای وسیعتر منطقهای پرداخت. در شرایط فشار آمریکا، او آمد تا تأکید کند که کشورش همچنان از حضور و جایگاه خود در معادله برخوردار است، و بخشی از این سفر، حامل پیامی ضمنی به عربستان سعودی بود که در هفتههای اخیر حمله رسانهای به ایران کرده بود.
بنابراین، این سفر صحنهای از رویارویی سیاسی ایران – آمریکا (و اسرائیل)، و ایران – عربستان، بر زمین لبنان بود. این سفر نمایش دیپلماتیک قدرتی بود در چارچوب یک تور منطقهای که هدف آن جمعآوری برگههای فشار برای مذاکرات جاری با ایالات متحده است. از عراق تا لبنان، ایران بازوهای خود را در منطقه تثبیت میکند. پس از از دست دادن صحنه سوریه، ایران آمد تا بگوید که همچنان حضور دارد و به آمریکاییها تأکید کند که مقاومت در لبنان به حال خود رها نشده است.
از طریق این سفر، لاریجانی گفت که امتداد نفوذ کشورش دیده می شود، و این چیزی است که آمریکاییها باید در نظر داشته باشند. او بهعنوان نماینده مواضع رهبر عالی جمهوری اسلامی ایران آمد و بیانگر دیدگاه او بود که هم از مقاومت حمایت میکند و هم بهویژه از تصمیمات «میثاقی» دولت پشتیبانی مینماید.
لاریجانی نیامده بود تا معادلات را تغییر دهد؛ بلکه آمده بود تا آنها را تثبیت کند. او نیامده بود تا با جمعآوری سلاح مقاومت موافقت کند؛ بلکه آمده بود تا به حزبالله حاشیه مانور بیشتری بدهد، بر موضع آن تأکید کند و پشتیبانیاش را اعلام نماید. در بُعد طایفهای، این سفر حامل پیامی از حمایت از شیعیان از عراق تا لبنان بود.
بر اساس اطلاعات موجود، فرستاده ایرانی برای بحث درباره موضوع سلاح حزبالله با مسئولان به لبنان نیامده بود؛ زیرا موضع ایران در این باره روشن و بدون تغییر است و نیازی به مذاکره ندارد. سفر او از عراق به لبنان، در مناطقی که حضور شیعیان وجود دارد، بازتابدهنده نگرانی ایران از طرح آمریکایی علیه شیعیان است. منابع آگاه میگویند که ایران از احتمال تحولات منفی در عراق بیم دارد.
در مورد لبنان، اطلاعاتی وجود دارد مبنی بر تحرکات مشکوک در مرز با سوریه. همچنین، ایران از محتوای یادداشت فرستاده آمریکایی، تام باراک، نشانههایی از خطر قریبالوقوعی که موجودیت لبنان و تنوع طایفهای آن را تهدید میکند، دریافت کرده است.
مهمترین دیدار لاریجانی با رئیس مجلس نبیه بری بود، بهخاطر نقش، جایگاه و منزلت او در داخل طایفه شیعه. لاریجانی «پیام محرمانه» ایران را به او سپرد و بخشی از آن را به مسئولان مذهبی درون طایفه ابلاغ کرد. اگرچه در میان شیعیان نسبت به ایران بهخاطر دوره جنگ گلههایی وجود دارد، اما پیام لاریجانی شامل این اطمینان بود که دوران گذشته تغییر کرده و راهبردها و رفتارهای تهران نسبت به گذشته اصلاح شده است.
محافل نزدیک به ایران این سفر را چنین خلاصه میکنند که این یک سفر برای تثبیت موضع ایران و حمایت آن از شیعیان لبنان و مقاومت بود. آنها با توجه به شخصیت و جایگاه لاریجانی بهعنوان مشاور رهبر ایران و همچنین زمانبندی این سفر، برای آن اهمیت ویژهای نسبت به نبیه بری قائلاند و در عمق ماجرا تأکید میکنند که ایران لبنان… و مقاومتش را رها نخواهد کرد.